Thay mặt Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh vừa ký ban hành Kết luận số 1034/KL-UBVHXH15 về Phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả.
Đường dây thuốc giả cực lớn được Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá trong tháng 4-2025
Theo kết luận này, Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả là vấn đề chung nhiều quốc gia đang phải đối mặt. Thuốc giả, thực phẩm giả gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe người dân, kinh tế và nhiều hệ lụy xã hội khác, như làm giảm hiệu quả điều trị, gây tác hại trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi; gây tâm lý hoang mang, giảm niềm tin của người dân vào hệ thống y tế và sản phẩm chính hãng; gây áp lực lên hệ thống an sinh xã hội, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự…
Ở nước ta, thời gian gần đây, nhiều vụ việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả đã được phát hiện. Thực phẩm giả chủ yếu thuộc nhóm gia vị, nước chấm, sữa, thực phẩm chức năng.
Bên cạnh nêu những kết quả đạt được, Ủy ban cũng cho rằng việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả còn một số khó khăn, hạn chế. Công tác kiểm nghiệm, kiểm tra, thanh tra, phát hiện thuốc giả, thực phẩm giả chưa thực sự hiệu quả; phương thức kiểm tra, lấy mẫu, kỹ thuật sử dụng trong kiểm nghiệm chưa được điều chỉnh, cập nhật, hoàn thiện kịp thời để tăng xác suất phát hiện hàng giả.
"Tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nhận hối lộ, tiếp tay, bạo che cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả chưa được khắc phục có hiệu quả, gây bức xúc trong nhân dân" - kết luận nêu.
Kết luận của Ủy ban Văn hóa và Xã hội nêu ra nhiều giải pháp để khắc phục, trong đó có việc hoàn thiện chính sách, pháp luật như khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi Luật An toàn thực phẩm và các nghị định có liên quan như Nghị định 15/2018 quy định chi tiết thi hành Luật An toàn thực phẩm; Nghị định 98/2020 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm… xác định rõ nội hàm khái niệm "hàng giả" để phù hợp với các nhóm hàng hóa, nhất là hàng hóa là thực phẩm; hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với thuốc, dược liệu, thực phẩm.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng đề nghị quy định rõ hơn trách nhiệm của các bộ, ngành; bổ sung các tình tiết tăng nặng, chế tài xử lý đối với các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội nếu để diễn ra hành vi buôn bán thuốc giả, thực phẩm giả; nghiên cứu sửa đổi việc quảng cáo trên mạng xã hội đối với thuốc và thực phẩm.
Trước đó, khi nêu ý kiến tại Phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả diễn ra hồi cuối tháng 8-2025, đại diện Bộ Công an khẳng định các quy định pháp luật hiện hành đã quy định rất rõ thế nào là hàng giả, hàng kém chất lượng; do đó, những vụ việc bị phát hiện là hàng giả, hàng kém chất lượng phải được xử lý nghiêm.
Nêu ví dụ đối với sản phẩm sữa, đại diện Bộ Công an cho biết, sản phẩm sữa có 30 chỉ tiêu chính, qua phát hiện và kiểm định, Bộ Công an đã phát hiện các trường hợp sản phẩm có đến 15 chỉ tiêu không đạt, hoặc chỉ tiêu đạt chỉ từ 10 - 30%. Sản phẩm không đạt đúng chất lượng như công bố thì người tiêu dùng phải gánh chịu hậu quả. Do đó, đối với những trường hợp này cần phải xử lý nghiêm. Quá trình xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm, cần phát hiện và xử lý nhanh, xử lý nghiêm để bảo đảm tính răn đe; cần xử lý tất cả những người bao che, tiếp tay.
"Sau khi phát hiện, xử lý những vụ sữa giả, chúng tôi cũng phát hiện ra hành vi đưa hối lộ, nhận hối lộ… và đã báo cáo Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và đưa 4 vụ về thực phẩm giả vào diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương", đại diện Bộ Công an, cho biết.
